Rijke (cultuur)historie
De verbintenis met de Oranjes heeft Kroondomein Het Loo gevormd tot wat het nu is. De band met het Huis Oranje-Nassau dateert van 1684. Iedere Oranje heeft zijn of haar rol gespeeld in de geschiedenis van Kroondomein Het Loo.
Op de 1ste etage van bezoekerscentrum Het Aardhuis kunt u de "Stijlkamer" bezichtigen. Het historisch ingerichte vertrek ademt de sfeer uit van Koning Willem III, opdrachtgever van de bouw van Het Aardhuis en enthousiast gebruiker van het 'chalet'.
Een paar opvallende stukken:
- de geweerstandaard uit 1861
- bronzen beeld van een lynx die een reebok bespringt, stond oorspronkelijk in de salon van de Koning Willem III
- de vier zwarte stoelen zijn gemaakt rond 1850 en sinds 1861 opgenomen in het kabinet van Koning Willem III en Koningin Sophie
- de zwarte tafel was oorspronkelijk eigendom van Koningin-weduwe Anna Koningin der Nederlanden van 1840 tot 1849.
Het kasteel en jachtslot
Het fundament voor het unieke landschap dat Kroondomein Het Loo nu is, werd gelegd door Stadhouder Willem III. Hij kocht in 1684 Het Oude Loo met het bijbehorende park (ongeveer 200 hectare) en een belang in het 3000 hectare grote bos bij Hoog Soeren van Johan Carcelius van Ulft voor 900.000 carolusguldens. In 1685 gaf hij opdracht om naast het oude kasteeltje een groot, nieuw jachtslot te bouwen waarin hij zijn gevolg kon huisvesten, het latere Paleis Het Loo. Willem III wilde dat er een Franse tuin bij dit nieuwe jachtslot werd aangelegd die moest kunnen wedijveren met de tuinen van Versailles. Er werden veel gebouwen en kunstwerken geplaatst waarin water een opvallend belangrijke rol speelde. Er werd bijvoorbeeld vanuit de hooggelegen bronnen bij Hoog Soeren een leiding aangelegd waardoor de fontein in de paleistuin maar liefst veertien meter hoog kon spuiten. De 'Koningsfontein' werd een begrip en oogstte veel lof.
Verval en herstel
Toen de stadhouder in 1702 overleed, werd na dertig jaar strijd Het Loo definitief toegewezen aan Prins Willem IV. Het paleis en de bijbehorende tuinen raakten ernstig in verval met vernieling tot gevolg. Het paleis werd in die tijd onder meer gebruikt als ziekenhuis voor Franse soldaten. Lodewijk Napoleon liet Paleis Het Loo en de bijbehorende tuinen herinrichten tot een romantisch landschapspark in de toen zo populaire Engelse stijl.
Uitbreiding van het gebied
Na de Franse bezetting kreeg Willem I Paleis Het Loo in gebruik. Het bleef staatsbezit maar het gebruiksrecht ging naar de Koninklijke familie. Willem I heeft zich ingezet voor de afronding van het Engelse landschapspark. Vanaf 1813 tot 1890 maakten de koningen Willem I, II en III gebruik van Paleis Het Loo. Het Paleispark werd uitgebreid tot een gebied van meer dan 600 hectare.
Onder het koningschap van Koningin Wilhelmina werd het landgoed uitgebreid met forse aankopen, die nu Het Kroondomein heten. Samen met het Staatsdomein, bestaande uit boswachterij Hoog Soeren en het Paleispark, vormt dat Kroondomein Het Loo.
Op initiatief van haar echtgenoot Prins Hendrik is een groot deel van Het Kroondomein bebost. Hij introduceerde hierbij het Duitse bosbouwmodel.
Beheer door de staat
Koningin Juliana zette het beleid van haar moeder voort. In 1971 werden het Paleispark en het Hoog Soerense bos overgedragen aan de Staat. Onder verantwoordelijkheid van Koningin Juliana werd als dagelijks beheerder dezelfde rentmeester aangewezen die ook rentmeester van het Kroondomein is. Die situatie bestaat nu nog steeds.
Onder de verantwoordelijkheid van Koningin Beatrix is de lang toegepaste traditionele Duitse manier van bosbouw doorbroken. Onder de toenmalige rentmeester is begin jaren tachtig natuurvolgend bosbeheer ingezet, een manier van bosbeheer die nu ook door vele andere beheerders wordt toegepast. In Het Aardhuis kunt u de animatie over Natuurvolgendbosbeheer bekijken.
